จากตำนานสู่ตำนาน จากแน็ท คิง โคลถึงจอร์จ เบนสัน

จอร์จ เบนสัน น่าจะเป็นมือกีตาร์แจ็ซซ์ที่คอเพลงบ้านเรารู้จักกันดี เพราะนอกจากจะมี Breezin’ เป็นเพลงฮิตในกลุ่มแฟนแจ็ซซ์แล้ว เพลงนี้และ Nothing Gonna Change My Love for You อีกหนึ่งเพลงดังของเขา ก็ได้รับความนิยมในกลุ่มคอเพลงป็อป และอีซี ลิสนิง รวมไปถึงเป็นเพลงรักอมตะอีกที่อยู่ยงคงกระพันมายาวนาน

เบนสัน มีผลงานชุดแรก The New Boss Guitar of George Benson ออกมาตั้งแต่ปี 1964 และหลังจากนั้นก็มีอัลบั้มออกมาอย่างต่อเนื่อง ทั้งสตูดิโออัลบั้ม, งานบันทึกการแสดงสด หรือว่างานรวมเพลง ล่าสุด เบนสันปล่อยอัลบั้มชุดใหม่ Inspiration: A Tribute to Nat King Cole ออกมา ซึ่งทุกเพลงในอัลบั้มเป็นเพลงเก่าของแน็ท คิง โคลที่เบนสันเอามาเรียบเรียงใหม่ ร้องใหม่ และเป็นอัลบั้มที่เขาย้อนรอยไปหาความทรงจำเก่าๆ ในสมัยยังเป็นเด็กๆ ร้องเพลง Monalisa ของโคลในแบบของตัวเอง พร้อมเล่นอูคูเลเล่ไปด้วย

นี่คืองานที่จอร์จ เบนสัน ทำเพื่อรำลึกอดีตและสดุดีแน็ท คิง โคลไปพร้อมๆ กัน โดยเขาเองก็ยังเล่น ยังร้องเพลงเหล่านั้นอยู่ในทุกวันนี้ แต่เป็นในเวอร์ชั่นที่เรียบเรียงดนตรีโดยเนลสัน ริดเดิลซึ่งเป็นงานอมตะในวงการเพลง แต่สำหรับเขาการเอาเพลงของโคลมาทำใหม่ ไม่ใช่แค่เป็นเรื่องสนุก หรือขาดความเคารพ หรือเป็นความผิดพลาด

“การนำเพลงในอัลบั้มนี้ไปเปรียบเทียบกับงานของโคล เป็นสิ่งที่ผมไม่ต้องการทำ” เบนสัน กล่าว “ความแตกต่างที่เห็นกันได้ชัดๆ ก็คือ เขาเป็นเจ้าของเสียงในแบบบาริโทนแท้ๆ แล้วก็มีเสียงที่นุ่มละมุนราวกับพลิ้วไหม ยังมีการออกเสียงที่เยี่ยมยอด น้ำเสียงที่สละสลวย ซึ่งเป็นสิ่งที่คุณไม่มีทางเลียนแบบได้”

แต่สิ่งที่เบนสันพยายามทำให้คงอยู่ก็คือ จิตวิญญาณของโคล ถือเป็นเรื่องน่าประหลาดใจอยู่เหมือนกับ สำหรับความคล้ายคลึงกันของทั้งคู่ ซึ่งเป็นสิ่งที่ไม่พูดถึงก็คงไม่ได้ เบนสันเริ่มต้นการทำงานในฐานะนักดนตรีหนุ่มไฟแรง ฝีมือดี ในตำแหน่งมือกีตาร์ โคลก็ไม่ต่างกันหากเป็นเปียโน และกับความเป็นจริงที่เกิดขึ้นก็คือ บรรดาเพื่อนๆ ร่วมวงของโคลนั้น ไม่อยากให้เขาร้องเพลงด้วยซ้ำไป

“ที่ทำให้ทุกอย่างเปลี่ยนแปลงไปก็คือ มาเรีย ภรรยาของเขา เธอบอกว่า ‘แน็ท พวกเขาขอให้คุณเลิกร้องเพลง แล้วเล่นดนตรีอย่างเดียว'” เบนสันเล่าถึงความเป็นไปที่เกิดขึ้นกับโคล  “‘ถ้าพวกเขาทำให้คุณต้องเลือก’ มาเรียพูดต่อ ‘เพราะงั้นอย่าเล่น ร้อง!’”

ในกรณีของเบนสัน คนที่กระตุ้นเขาให้เปลี่ยนแปลงตัวเองไม่ใช่ภรรยา “ผู้จัดการของผม บอกกับผมว่า  ‘จอร์จ อย่าเล่นกีตาร์ แค่ร้องก็พอ’  ผมบอก ‘ไม่ ผมไม่ทำแบบนั้นหรอก’ ถึงไม่ได้เล่นให้ใครฟัง ผมก็ยังต้องเล่นกีตาร์ เพราะนี่คือสิ่งที่ผมทำมาตลอด ผมตอบเขาไปว่า ‘ตอนที่เสียงผมค่อยๆ หาย เสียงกีตาร์ของผมยังดังอยู่ และผมสามารถเล่นต่อไปได้”

การทำงานของทั้งสองคนต้องเจอกับอุปสรรคเหมือนๆ กัน โคลเป็นเรื่องการเหยียดผิว ในฐานะศิลปินผิวดำคนแรกที่ได้ปรากฏตัวในรายการโชว์ทางโทรทัศน์ระดับประเทศ เบนสันเจอปัญหาจากนักวิจารณ์เพลงแจ็ซซ์ เมื่อเขาประสบความสำเร็จในชาร์ทเพลงป็อป “พวกที่ชอบเพลงแจ็ซซ์แบบเพียวร์ๆ กับพวกใจแคบ พวกเขาตำหนิผม แต่ผมไม่เคยมีปัญหาอะไรกับเรื่องนั้นเลย” เบนสันเล่า

นอกจากจะเริ่มต้นด้วยการเป็นนักดนตรีหนุ่มไฟแรง ถูกเพื่อนๆ ให้เลือกระหว่างร้องเพลงกับเล่นดนตรี ขณะที่โคลเป็นขวัญใจของเบนสัน เบนสันก็เป็นชวัญใจของใครหลายๆ คน และหนึ่งในนั้นก็คือ รัสเซลล์ มาโลน

มาโลนเป็นมือกีตาร์แจ็ซซ์ ที่เริ่มต้นไม่ต่างจากเบนสัน เคี่ยวกรำด้วยตัวเองอย่างหนัก และตอนอายุ 12 ปี เขาดื่มด่ำกับการชมการแสดงของเบนสันจากจอทีวี “เมื่อคุณสามารถร้อง และเล่นกีตาร์ได้ขนาดนั้น คงเป็นเรื่องเสียหายอย่างแรงเลย ถ้าไม่เอาข้อได้เปรียบตรงนั้นมาใช้” มาโลนกล่าว “เบนสันแสดงให้พวกเราเห็นว่า การเป็นนักดนตรีแจ็ซซ์ไม่จำเป็นต้องจน เท่าที่ผมรู้ ไม่มีความสุขในตัวของศิลปินที่หิวโหย”

สำหรับเบนสัน เขาเป็นนักดนตรี และศิลปินในแบบนักปฏิบัติ หลังจากงานแรกที่เป็นการทำงานในวงคอมโบของแจ็ค แม็คดัฟฟ์ มือออร์แกนชื่อดัง เขาต้องสร้างชื่อเสียงให้กับตัวเอง แต่บรรดาเจ้าของคลับแจ็ซซ์และนักดนตรีแจ็ซซ์ในช่วงต้นยุค 60 ต่างก็ไม่เข้าใจสไตล์การเล่นของเบนสัน

“ผมมักจะเล่นเบี่ยงโน้ต แล้วพวกเขาก็บอกว่า ‘ว้าว… คุณเป็นพวกเล่นบลูส์นี่ คุณไม่ใช่นักดนตรีแจ็ซซ์’” เขาเล่า “แล้วผมก็บอกว่า “แล้วมันแตกต่างกันตรงไหน?'”

ด้วยเหตุนี้ ผู้จัดการของเบนสันจึงให้ไปเล่นในคลับอาร์แอนด์บี “เขาให้เราไปเล่นอยู่หลังพวกสาวๆ เต้นอะโกโก้” เบนสัน เล่าถึงอดีต “ผมยังจำได้แม่น ตอนที่เจ้าของคลับบอกว่า ‘ก่อนที่พวกคุณจะขึ้นไปเล่นคืนนี้ ผมอยากให้รู้ไว้ว่า ถ้าเล่นเพลงแจ็ซซ์แม้แต่โน้ตเดียว พวกคุณโดนไล่ออก’ แต่เขาไม่สามารถแยกเพลงแจ็ซซ์จากร็อค, อาร์แอนด์บี, คันทรี่ได้ พอรู้แบบนั้นเราก็เลยเล่นเพลงสวิงกันตลอดทั้งคืน”

เบนสันและวงเล่นตามคลับระไปเรื่อยตามถนน จากอพอลโล เธียเตอร์ในฮาร์เล็ม จนโปรดิวเซอร์ชื่อดัง จอห์น แฮมมอนด์ต้องมาดูตัว ด.ร. ลอนนี่ สมิธ เพื่อนร่วมวงของเบนสันพูดถึงเหตุการณ์ตอนนั้นว่า “มีพวกสาวๆ อะโกโก้เต้นอยู่บนเวที จอร์จเลยบอกให้พวกเธอลงจากเวทีไป แล้วเราก็เล่นดนตรี โดยเลือกเพลงแจ็ซซ์มาเล่น” สมิธ เล่า ”จอห์น แฮมมอนด์ชอบ เขากับภรรยาอยากให้เราเซ็นสัญญากันตอนนั้นเลย”

และนั่นก็คือจุดเริ่มต้นการเป็นนักดนตรีแจ็ซในสตูดิโอของเบนสัน มือกีตาร์ รัสเซลล์ มาโลนยังจำได้ดีถึงความชื่นชมแรกที่มีต่อเบนสันในความเป็นนักดนตรี “จอร์จเป็นคนที่ทำให้อะไรที่มันฟังซับซ้อน ดูเรียบง่าย” มาโลนเล่า “นั่นคือสาเหตุที่ทำให้เขายืนระยะในวงการได้นาน เพราะมีคุณสมบัติแบบนั้น ซึ่งมีเสน่ห์สำหรับทุกๆ คน”

เบนสันเชื่อในหลักการที่ว่าทำทุกอย่างให้เรียบง่ายเข้าว่า “ถ้าคุณใส่สิ่งที่ทุกคนอยากฟังลงไปในเพลง พวกเขาก็จะซื้อมาฟัง” เบนสันบอก “เพราะงั้นผมถึงไม่มีวันล้มเลิกความคิดแบบนั้น นักดนตรีแจ็ซซ์ก็มีโอกาสแบบเดียวกับนักดนตรีแนวอื่นๆ และอะไรละที่คุณจะใส่เข้าไปในเพลง เพื่อสร้างความแตกต่าง หรือทำให้สามารถเข้าไปอยู่ในทุกครัวเรือน ไม่ว่าจะขายหรือไม่ก็ตาม”

ท้ายที่สุดเบนสันก็มีเรื่องราว แนวทางที่บ่งบอกว่าเขาเป็นใคร และมีความสุข แต่ก็ต้องใช้เวลาหลายทศวรรษกว่าในที่สุด เขาจะสามารถทำงานเพลง ที่เป็นการใช้หนี้ให้กับแน็ท คิง โคล ศิลปินแจ็ซซ์ อีกคนที่กลายเป็นป็อปสตาร์ได้ เขาย้ำว่าต้องมีความเชื่อมั่น จากนั้นถึงจะได้รับการยอมรับ “ผมเริ่มต้นด้วยความรู้สึกเหมือนว่า ตัวเองเป็นตัวสำรองของแน็ท” เบนสันเล่า “มันไม่มีอะไรแบบนั้นหรอก แต่ถ้าเขาเกิดไม่สบายขึ้นมาสักคืน แล้วขอให้ผมไปเล่นแทนเขา ผมควรจะปฏิเสธไหมล่ะ?

แน่นอนว่าเขาไม่ปฏิเสธ และ Inspiration: A Tribute to Nat King Cole อัลบั้มชุดใหม่ของเขา ที่เอาเพลงของโคลมาร้องใหม่ เรียบเรียงใหม่ยกชุดก็คือ คำตอบว่า นอกจากจะไม่ปฏิเสธ และทำได้ เขายังทำได้ดีอีกด้วย

จากเรื่อง จากตำนานสู่ตำนาน จากแน็ท คิง โคลถึงจอร์จ เบนสัน โดย นพปฎล พลศิลป์ คอลัมน์ ดนตรีมีเหตุ หนังสือพิมพ์ ไทยโพสท์ 23-24 กรกฎาคม 2556